το Ακ Μεχμέτ Αγά Τζαμισί, ένα από τα δώδεκα τζαμιά που υπήρχαν στην πόλη το 1667. Όμως η ταύτιση του κτηρίου με το Ακ Μεχμέτ Αγά Τζαμισί είναι εσφαλμένη, καθώς πρόκειται για το «Αράπ Τζαμί», ονομασία που συναντούμε στην εργασία των ομάδων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του 3ου και 2ου Γυμνασίου Δράμας. Την ονομασία Αράπ Τζαμί επιβεβαιώνει και ο πρώην ιδιοκτήτης του κτηρίου, Χρήστος Καλογήρου. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε πως το εν λόγω τζαμί ονομαζόταν και kanli – cami, δηλαδή το τέμενος του αίματος, καθώς εκεί οι τούρκοι τελούσαν το έθιμο της περιτομής. Το Αράπ Τζαμί χτίστηκε κατά τα έτη 1850-1875 επί Απτουλαζήζ και αποτελούσε ένα από τα είκοσι εννιά τζαμιά του τέλους της τουρκοκρατίας. Σύμφωνα με τον τούρκο ιστορικό Eyverdi, το Αράπ Τζαμί βρισκόταν στον Μαχαλά του Ντερβίς Μπαλή, απέναντι από τα τουρκικά κτήρια διοίκησης. Το τζαμί ήταν περιουσία του “βακουφικού”, δηλαδή υπαγόταν στα ιερά κτήματα της μουσουλμανικής ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν το Αράπ Τζαμί έπαψε να λειτουργεί ως λατρευτικός χώρος, χρησιμοποιήθηκε ως χαμάμ. Ωστόσο, δεν βρέθηκαν στο κτήριο ούτε βρύσες ούτε οι κατάλληλοι χώροι που να επιβεβαιώνουν τη λειτουργία του ως χώρο χαμάμ. Το 1922 πωλήθηκε σε ιδιώτες και λειτούργησε ως χοροδιδασκαλείο. Κατά την περίοδο της βουλγαρικής κατοχής, το τζαμί παραβιάστηκε και λεηλατήθηκε από τους κατακτητές. Μετά την απελευθέρωση της Δράμας, στο τζαμί στεγάστηκε το Ωδείο της πόλης. Στην πορεία των ετών, το Αράπ Τζαμί μεταβιβάστηκε με πωλητήριο στην ιδιοκτησία διαφόρων ιδιωτών, με τελευταίο τον πολιτικό μηχανικό κ. Χρήστο Καλογήρου. Το Αράπ Τζαμί, λόγω της αρχιτεκτονικής του ιδιομορφίας, χαρακτηρίστηκε το 1977 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Ο Φορέας προστασίας του είναι η 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας. Το 2001 το Αράπ Τζαμί περιήλθε στη δικαιοδοσία του Δήμου Δράμας για να μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο. Το Αράπ Τζαμί ανήκει στον μονότρουλο τύπο με υπερώο προς τα εμπρός. Η αρχιτεκτονική μορφή του το κατατάσσει στην τρίτη περίοδο της Οθωμανικής Αρχιτεκτονικής (1730-1876). Πρόκειται για λιθόκτιστο κτήριο ορθογώνιου σχήματος, το οποίο στεγάζει οκτάπλευρος τρούλος. Ο τρούλος του κτηρίου καλύπτεται με κεραμίδια βυζαντινού τύπου. Μπροστά από την κυρίως όψη του τζαμιού συναντούμε τη στοά, τον τόπο της τελευταίας συνάθροισης. Αυτή η στοά αφενός αποτελούσε προστέγασμα για το τζαμί, αφετέρου λειτουργούσε κι ως ο χώρος, όπου μπορούσαν να προσευχηθούν οι αργοπορημένοι και όσοι πιστοί δε χωρούσαν στο εσωτερικό του τζαμιού όταν αυτό γέμιζε. Μια δίφυλλη πόρτα μας οδηγεί στον εσωτερικό χώρο του τεμένους. Στο κυρίως κτήριο βρίσκεται ο χώρος με το υπερώο, ο οποίος μας οδηγεί προς το μιναρέ. Μια εσωτερική κυκλική σκάλα – χτισμένη από πέτρα και τούβλο – οδηγεί στον εξώστη του μιναρέ. Από το μιναρέ καλούσε ο μουεζίνης τους πιστούς στην ομαδική προσευχή. Στον τοίχο της νοτιοανατολικής πλευράς του τζαμιού υπάρχει μια μικρή κόγχη, το λεγόμενο μιχράμπ, το οποίο “κοιτά” προς την κατεύθυνση της Μέκκας. Στο μιχράμπ στεκόταν ο ιμάμης και από εκεί συντόνιζε την προσευχή των πιστών. Όσον αφορά τον εσωτερικό διάκοσμο του τζαμιού, αυτός αποτελείται κυρίως από τοιχογραφίες, τις οποίες συναντούμε στους εσωτερικούς τοίχους, καθώς επίσης και στην εξωτερική πλευρά της εισόδου του. Σήμερα δεν διασώζονται όλες οι τοιχογραφίες, καθώς πολλές από αυτές έχουν υποστεί αλλοίωση ή έχουν καταστραφεί τελείως.