Γκίκας σκάβοντας βρήκε το Αγίασμα επιβεβαιώνοντας έτσι τα όνειρά του για την επιλογή της τοποθεσίας. Όταν οι κάτοικοι του χωριού είδαν την αποκάλυψη του αγιάσματος άρχισαν και αυτοί να συμμετέχουν και να βοηθούν στην ανέγερση. Για λόγους σκοπιμότητας η Υψηλή Πύλη συνέβαλε στην δημιουργία της Εξαρχίας και έτσι επήρθε ο διαχωρισμός της ορθόδοξης πίστης σε εξαρχικούς και πατριαρχικούς. Η προσχώρηση του χριστιανού πατριαρχικού Μάρκου Γκίκα στην εξαρχία την περίοδο της Τουρκοκρατίας σήμαινε και την απάρνηση του ελληνισμού και την προσχώρηση στον βουλγαρισμό. Οι κάτοικοι του χωριού χωρίστηκαν σε εξαρχικούς και πατριαρχικούς και η Αγία Παρασκευή έγινε η εκκλησία των εξαρχικών. Η Αγία Παρασκευή είναι χτισμένη με πέτρα, τούβλο και λάσπη και οι τοίχοι της έχουν πάχος ένα μέτρο. Ο Ρυθμός του ναού είναι Μονόχωρη βασιλική χωρίς τρούλο, με γυναικωνίτη και χαγιάτι. Στο αριστερό μέρος του ναού βρίσκεται ξύλινος άμβωνας ο οποίος δεν είναι πλέον προσβάσιμος καθώς έχει αφαιρεθεί ένα μέρος από τα σκαλοπάτια για να τοποθετηθούν τα στασίδια. Παραπλεύρως της εισόδου βρίσκεται χωνευτήρι που χρησιμοποιείται ως και σήμερα για την ρήψη των Ιερών νερών από το μυστήριο της Βάφτισης. Οι εργασίες για την ανέγερση της ξεκίνησαν το 1886 και περατώθηκαν το 1891. Στο τέμπλο, το οποίο είναι ξυλόγλυπτο σκαλιστό, διακρίνονται μαζί με τον εσταυρωμένο το περιστέρι, που συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα, το οποίο παλαιοτέρα ανεβοκατέβαινε με έναν μηχανισμό κουνώντας και τα φτερά του για να ανάψει το καντήλι, καθώς επίσης και η λόγχη, το σφυρί και η τανάλια σύμβολα της Σταυρικής Θυσίας Του Ιησού. Στο κεντρικό μέρος του τέμπλου διασώζονται εικόνες οι οποίες χρονολογούνται την περίοδο της ανέγερσης του Ναού (1891), μετά από δωρεές των κατοίκων της Καλλιθέας και των γύρω χωριών. Η παλαιότητα και η τεχνοτροπία των εικόνων έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών από διάφορα μέρη του κόσμου. Το κάτω μέρος του τέμπλου κοσμούν εικόνες της Γένεσης με τον Αδάμ και την Εύα. Όπως και στις περισσότερες εκκλησίες της προπολεμικής Ελλάδας, χτίστηκε δυο μέτρα πιο χαμηλά ώστε να είναι καταφύγιο για τους αμάχους σε περιόδους κρίσης για να περνούν οι σφαίρες από πάνω τους. Στο παρελθόν, υπήρχε ένα κτήριο διπλά στο ναό, που χρησίμευε σαν ξενώνας για τους προσκυνητές. Το κτήριο αυτό το έκτισαν οι κάτοικοι του χωριού γιατί όπως και σε κάθε απομακρυσμένο χωριό οι προσκυνητές ερχόταν από μακριά και έπρεπε να διαμείνουν. Στον επάνω όροφο υπήρχαν δωμάτια και κάτω στάβλοι για τα ζώα που τους μετέφεραν. Μεταγενέστερα δημιουργήθηκε η ανάγκη για επέκταση του Ναού και προστέθηκε στην αρχική κατασκευή πρόναος με πέτρα ,τούβλο και τζάμι. Επίσης επιδιορθώθηκε η στέγη εσωτερικά του Ναού και αντικαταστάθηκε το πέτρινο πάτωμα με μάρμαρο. Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού εμπλουτίστηκε με αγιογραφίες το 2010.

Φορέας: Ιερά Μητρόπολη Δράμας
Τηλ. +302521032362